Afgelopen Begrotingsraad (donderdag 7 november) zag er anders uit dan normaal. Hoe komt dat? Er moet bezuinigd worden, en flink ook. De oorzaak: het Rijk heeft onder leiding van Rutte II sinds 2015 verschillende verplichte taken overgeheveld naar gemeenten, waar geen extra geld tegenover wordt gesteld. We praten dan over een tekort van structureel 3 miljoen euro per jaar. We zijn niet de enige gemeente die hier last van heeft. Naar verwachting komen meer dan 80% van de gemeenten hierdoor in de financiële problemen.
Het tweede onderdeel van het probleem is de stijging van de kosten in de zorg, denk bijvoorbeeld aan de WMO en Jeugdzorg
Iedere gemeente wil zo goed mogelijk voor haar inwoners zorgen. Wij ook. Maar onderaan de streep moet het betaald worden. Zo zijn we laatst geconfronteerd met een tekort van ruim 3 miljoen euro binnen het sociaal domein. Met een driedubbele vergrijzing en een toenemende zorgvraag in onze gemeente, zullen deze kosten alleen maar stijgen. Wederom: verplichte taken, die vanuit het Rijk overgeheveld zijn, waar we geen extra geld voor krijgen.
De oplossing vanuit het Rijk (Rutte IV) is simpel: verhoog de belastingen voor je burgers in de vorm van OZB om de tekorten te dekken
De kritiek vanuit financiële experts in commissiedebatten in de Tweede Kamer is eensgezind: gemeenten kunnen op dit onderdeel niet bouwen op het landelijke beleid. Er worden door deze financiële experts oplossingen geboden, waar ze niet naar luisteren. Het credo blijft: gemeenten, verhoog je belastingen maar voor je burgers.
En beste lezer, tegen het Rijk win je het niet, want we zijn als gemeente te veel afhankelijk van de uitkering van het Rijk. Hoewel wij er álles aan gedaan hebben om de belastingen zo laag mogelijk te houden, en dat blijven we doen, kun je niet op tegen een structureel tekort van minimaal 6 miljoen euro per jaar.
En nu, tijdens de Begrotingsraad 2024, moeten we keuzes maken
Wil je huizen bouwen op de Julianaweg, tijdens en na de Lange Weeren, dan moet je nú de keuze maken om de Purmer te realiseren – en hiervoor krediet aanvragen. En ja, die huizen zijn hard nodig. Er staan ongeveer 3800 mensen op de wachtlijsten van de Vooruitgang en de Wooncompagnie samen. Uiteraard zijn er doubleurs, maar de nood is hoog. Dan hebben we het nog niet over de gewenste koopwoningen.
Het idee met de Purmer is dat bedrijven, vrijwillig, in de komende jaren hun bedrijvigheid kunnen voortzetten in het Edam-Volendamse gedeelte van de Purmer. Hier kunnen de bedrijven zich verder ontwikkelen, innoveren én eventueel uitbreiden. Op de vrijkomende locaties kunnen we dan huizen realiseren.
Je moet hiervoor dit jaar een sluitende meerjarenbegroting aanleveren bij de bank, anders kun je geen krediet afsluiten om de gronden in de Purmer aan te kopen.
Geen Purmer = geen +/- 700 nieuwe woningen (na de Lange Weeren) = geen doorontwikkelingsmogelijkheden voor de bedrijven
Als de gronden in de Purmer niet nu worden aangekocht betekent dat op de lange termijn dat onze kinderen en ouderen (die doorstromen naar een gelijkvloerse woning), niet in de buurt kunnen wonen. En dat de bedrijven die door willen ontwikkelen, dit niet meer kunnen. Wij vinden dit niet wenselijk. Na de Lange Weeren komt er namelijk géén mogelijkheid meer met dezelfde impact.
Lijst Kras en de VVD staan hier anders in. Zoals uit de Begrotingsraad bleek, keuren zij de begroting af (zonder haalbare alternatieven te bieden), en kiezen zij hiermee dus niet voor een sluitende meerjarenbegroting. Je moet dit jaar een sluitende meerjarenbegroting bij de Provincie aanleveren om de Purmer te verwerven en dan wordt minimaal vereist dat de gemeenteraad de begroting van de gemeente goedkeurt.
Zou de meerderheid van de Raad de begroting niet goedkeuren, dan is het gevolg daarvan duidelijk: de Purmer gaat niet door, en daarmee wordt een streep gezet door mogelijk 700 huizen én door innovatie en doorontwikkeling van de bedrijven. Een meerderheid van de Raad wil gelukkig wél woningbouw realiseren, en de bedrijven faciliteren, en heeft dan ook de begroting goedgekeurd en spreekt haar vertrouwen in wethouder Kes op dit dossier uit.
Dat neemt niet weg dat er moeilijke en pijnlijke keuzes gemaakt moesten worden
Ruim 2 jaar geleden hebben we vanuit de Raad aan het College gevraagd om een lijst met knoppen waar we aan kunnen draaien als het financieel moeilijk zou worden. Op die lijst (de zogenaamde 48 ombuigingsvoorstellen) staan met name de niet-wettelijke taken waar je op kunt bezuinigen als dat nodig is. We zagen de (financiële) bui al hangen en vooruitlopend op het definitieve tekort op de begroting wilden we sturing. Iedere partij is in de gelegenheid gebracht om die lijst te prioriteren op wat er als eerste wegbezuinigd mocht worden, en wat als laatste. We hebben daar allemaal onze bijdrage aan geleverd, behalve de VVD.
Voor Volendam|80 was het duidelijk: géén verhoging van de OZB, géén betaald parkeren voor onze inwoners en koester je sport, cultuur en kunst
We zijn verheugd dat veel van die punten ook laag op de lijst zijn gekomen, al vinden (veel) andere partijen het ophogen van de belastingen en het invoeren van betaald parkeren minder een probleem. Helaas hoorden wij afgelopen september dat het structurele tekort zó groot zou worden, dat we álle punten van de lijst moeten doorvoeren om geen verlies te draaien.
Edam-Volendam, net als iedere andere gemeente in Nederland, krijgt het hierdoor financieel zwaarder de komende jaren. Het Rijk zet keihard in op het ophogen van de belastingen voor de burgers (OZB) en het verminderen van de voorzieningen. Kortom, we worden als gemeente met de rug tegen de muur gezet. Je kunt ervan op aan dat we álles doen om de impact op de burger van de gemeente Edam-Volendam beperkt te houden, binnen de mogelijkheden die we hebben – maar we moeten ook realistisch zijn: de bezuinigingen gaan ons allemaal raken.
Heeft u vragen of suggesties?
Mail het ons: info@volendam80.nl
Wij houden u op de hoogte!
Fractie Volendam|80
