Medio mei stond het programma LEF op de gemeenteraadsagenda. Een programma dat onze gemeente gaat starten met als doel: het streven naar gezonde jongeren, die in staat zijn om weloverwogen keuzes te maken. Het programma LEF is erop gericht om antwoord te vinden op de vraag hoe we er met z’n allen voor kunnen zorgen dat onze jeugd niet in aanraking komt met alcohol- en drugs en dat het gezond verstand gaat winnen als het gaat om het maken van keuzes.
Het IJslandse model
IJsland is internationaal al jaren een gidsland op gebied van drank- en drugspreventie onder jongeren. Tot een jaar of vijftien geleden waren IJslandse (jonge) tieners nog grootgebruikers van drank en softdrugs, met alleen de pubers in Litouwen boven zich. Inmiddels is het tegenovergestelde het geval. Waar in 1998 bijna de helft van alle 15- en 16-jarigen in de voorgaande maand weleens dronken was geweest, is dat in 2016 nog maar 5 procent in die leeftijdsgroep. Cannabisgebruik daalde van 17 naar 7 procent en het percentage jongeren van 14 tot 16 jaar dat dagelijks rookt van 23 naar 3 procent.
In IJsland bestond eerdere preventie voornamelijk uit voorlichting. Vertellen hoe slecht alcohol is, of blowen. Dat werkt in het beste geval amper en het slechtste geval als een reclamefolder voor experimenteren. De nieuwe IJslandse aanpak is een combinatie van wetgeving, maatschappelijk bewustzijn en het bieden van alternatieven. Er kwamen nieuwe wetten op het gebied van verkoop (tabak vanaf 18 jaar en drank vanaf 20) en reclames (geen enkele meer voor drank en tabak). Onze gemeente zal dit model gaan gebruiken om de problematiek met betrekking tot alcohol en drugs onder jongeren terug te brengen.
Hoe is de situatie in onze gemeente en wat gaat er gebeuren?
Ook in onze gemeente is overmatig alcohol- en drugsgebruik onder jongeren een probleem. Communicatie verloopt veelal via mobiele telefoons, waar onze jeugd elkaar razendsnel mee op de hoogte houdt over alles wat er speelt in aanloop naar de weekenden en waar diverse zitjes worden gehouden. Of het nu is op zitjes thuis of op andere plekken waar er geen zicht is op wat er zich afspeelt: er wordt vaak veel alcohol gedronken.
Onder leiding van dr. Ina Koning gaat de Universiteit van Utrecht onderzoek doen naar wat de problemen precies zijn, met een nulmeting voor analyse in de toekomst. Uit een eerste inventarisatie blijkt dat niet alleen jongeren groepsdruk ervaren, maar hun ouders ook. Ouders weten dat het niet goed is als het kind op jonge leeftijd aan de drank zit, maar zitten met een dilemma. Moeten zij hun kinderen thuishouden? Straks hebben hun kinderen geen vrienden of vriendinnen meer omdat ze uit de vriendengroep zijn gezet en dan is het kind alleen. Ouders hebben het beste met hun kinderen voor en willen dat ze erbij horen. Als het onderzoek helemaal is afgerond, wordt alleen actie ondernomen die bewezen effectief is, wetenschappelijk onderbouwd én breed gedragen wordt door alle betrokken partijen, ook en vooral de jongeren zelf.
Wat vindt Volendam|80?
Volendam|80 heeft in de afgelopen jaren onophoudelijk gehamerd op de aandacht voor de drugs- en alcoholproblematiek onder jongeren en steunt het programma LEF. Deze problematiek kan een wethouder natuurlijk nooit zomaar alleen oplossen. De alcohol- en drugsproblematiek is niet alleen is onze gemeente maar ook regionaal, landelijk en zelfs wereldwijd. Kunnen wij dat hier dan wel oplossen als overal om ons heen alcohol wordt geassocieerd met plezier en gezelligheid?
Is het project dan gedoemd te mislukken? Nee, zeker niet. Maar vanzelf zal het niet gaan en ook niet snel. De hele gemeente zal mee moeten doen om dit project te doen slagen. Er zal bewustwording bij de jongeren, maar ook bij hun ouders moeten komen. Bijvoorbeeld gezamenlijk met ouders van vrienden en vriendinnen van hun kinderen dezelfde standpunten innemen, zodat het geen taboe is onder de jeugd om niet te drinken.
Vanuit de gemeente zullen alternatieven moeten komen voor jongeren die nu naar zitjes gaan. Deze en andere effectieve maatregelen die jongeren en hun ouders ondersteunen in het ontwikkelen van een alcoholarme en drugsvrije omgevingswereld voor jongeren onder de 18.
Wij doen mee, u ook?
